همه ساله هفته اول آگوست ( ۱۰ تا ۱۶ مرداد ماه ) به نام هفته جهانی شیر مادر در کشورهای مختلف جهان گرامی‌داشته می‌شود. هدف از نامگذاری این هفته تشویق مادران به تغذیه فرزندان خود از این موهبت الهی است شروع تغذیه با شیر مادر ظرف یک ساعت اول تولد و تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول تولد می‌تواند جان بیش از یک میلیون نوزاد را حفظ نماید.

شیر مادر به عنوان مناسب ترین ماده غذایی و دارویی بوده و از لحظه تولد تا پایان ۶ ماهگی می‌تواند به تنهایی، تمام نیازهای غذایی شیرخوار را که برای رشد طبیعی او لازم است، تامین نماید. حتی در چند روز اول تولد که هنوز جریان عادی شیر برقرار نیست، نوزاد نیاز به غذا یا آشامیدنی دیگر نداشته و همان مقدار شیر برای رشد طبیعی او کافی است ولی باید توجه داشت که مکیدن‌های مکرر پستان توسط نوزاد در وضعیت صحیح و شرایط مطلوب در افزایش تولید شیر مادر بسیار موثر خواهد بود.

فواید تغذیه انحصاری با شیر مادر

• کلستروم یا شیرآغوز، شیری زرد رنگ است که در ماههای آخرحاملگی و در ۴-۲ روز اول پس از زایمان ترشح شده و نیازهای کودک را در اوایل نوزادی تامین می‌کند. عوامل ایمنی زای موجود در آغوز تا حدی است که به آن واکسن کودک می‌گویند.

• میزان ابتلا به آسم، اگزما و انواع آلرژی درکودکانی که ازشیر مادر استفاده می‌کنند، بسیارکمتر است.
• در شیرخوارانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند احتمال افزایش کلسترول در بزرگسالی و ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی کمتر است.
•  شیر مادر اثر مهمی‌در پیشگیری ازبیماری‌ها وارتقاء هوش و تکامل و کاهش مرگ و میرکودکان دارد.
• میزان سدیم و پروتئین شیر مادر به اندازه ای است که مطابق فیزیولوژی کلیه شیرخواران است.
• تغذیه با شیرمادررابطه عاطفی بین مادر و فرزند را افزایش می‌دهد.
• شیر خوار،کلسیم شیرمادر را بهتر از شیرمصنوعی جذب می‌کند.
• آهن شیر مادر بهترجذب می‌شود. هم چنین شیرمادر در مقایسه با شیرگاو، ویتامینD ، آهن و اسید فولیک بیشتری دارد.
• شیرخوارانی که ازشیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار مشکلات دندانی ناشی ازگول زنک و تغذیه مصنوعی و پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند.
• بهره هوشی شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند  بالاتر از شیرخوارانی است که به صورت مصنوعی تغذیه می‌شوند.
• ابتلا به اسهال درکودکانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند تا ۵۰ بار و مرگ و میر آنها ۱۴-  ۲۵ بار کمتر می‌باشد.
• میزان ابتلا به عفونت‌های تنفسی در کودکان شیر مادر خوار بسیارکمتر و مرگ به علت ذات الریه سه برابرکمتراز کودکانی است که با شیرمصنوعی یا شیرگاو تغذیه می‌شوند.
• پروتئین شیر مادر بهتر از سایر شیرها جذب شده و تولید حساسیت نمی‌کند. به همین دلیل است که دردهای قولنجی، جمع شدن گاز، استفراغ و حساسیت نسبت به پروتئین شیر در نوزادان تغذیه شونده از شیرمادرکمتر است.
• شیرخواران بیمار به دلیل داشتن اشتهای کمتر، به یک ماده سهل الهضم و مغذی مانند شیر نیازمندند. در زمان بیماری با وجود کاهش میزان اشتهای کودکان، اشتهای آنان نسبت به شیر مادر معمولا همانند قبل خواهد بود.
• احتمال ابتلا به سرطان پستان و تخمدان، شکستگی لگن، پوکی استخوان و دیابت در زنانی که خود به فرزندانشان شیرمی‌دهند کمتر است.
• مادران سزارین شده ای  که به نوزاد خود شیر می‌دهند درد کمتری احساس می‌کنند.
• مادرانی که نوزاد خود را به صورت انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌کنند، به علت استفاده ازچربی ذخیره شده دوران بارداری برای ساختن شیر، وزن اضافی خود را سریعتر ازدست می‌دهد.

• شیر مادر همیشه استریل است.
• میزان شیوع عفونت ادراری و عفونت گوش میانی در کودکان شیر مادرخوار کمتر است.
• تماس نزدیک مادر و نوزاد باعث افزایش و بهبود رابطه عاطفی بین مادر و نوزاد می‌شود.

تهیه و تنظیم:

واحد بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان میبد