با وجود قدمت ۷۰ ساله بازاریابی شبکه ای در سرتا سر دنیا هنوز هم برخی نگاه مثبتی به آن ندارند و آن را یک کلاهبرداری مشابه طرح‌های هرمی‌می‌دانند.

اسکات آلن (Scott Allen) از کارشناسان مطرح کارآفرینی در مقاله ای مشکل واقعی در بازاریابی شبکه ای را به صورت زیر مطرح کرده است:

بر طبق تصور برخی، اساسی ترین مشکل بازاریابی شبکه ای ساختار هرمی‌در پرداخت‌های آن است که این حرفه را مشابه طرح‌های هرمی‌جلوه داده و موجب بدگمانی به آن شده است. اما این ایراد را نمی‌توان برای ساختار بازپرداخت آن مطرح کرد. تقریباً تمامی‌سازمان‌های فروش در سر تا سر دنیا چنین ساختاری برای پرداخت‌های خود دارند. فروشندگان به کمیسیون دست پیدا می‌کنند، مدیران فروش در سطوح بالاتر به پاداش می‌رسند و همین روند تا به سطوح بالاتر ادامه دارد.

ایراد دیگری که بر این حرفه وارد می‌شود این است که برخی می‌گویند برای مشارکت در آن باید هزینه پرداخت شود. در جواب این عده می‌توان گفت: قطعاً در هر فعالیتی برای شروع باید سرمایه گذاری را انجام دهید و هزینه‌های ابتدایی را پرداخت کنید و همچنین تنها در صورتی به درآمد دست پیدا می‌کنید که در آن تلاش کنید. طرح بازاریابی شبکه ای همانند طرح‌های پونزی یا طرح‌های هرمی‌غیر قانونی نیستند که در بدو ورود از شما هزینه‌های بالا دریافت شود، درآمدی که کسب می‌کنید از ثبت نام افراد دیگر بدست آید و در آن یا محصولی وجود نداشته باشد و یا محصولات بی کیفیت با قیمت‌های بالا ارائه شود. طرح بازاریابی شبکه ای یک مدل فرانشیز استاندارد است. شرکت‌های مطرحی همچون Amway ،Excel ،Meleleuca ،PrePaid Legal ،USANA و بسیاری از شرکت‌های مطرح دیگر با فروش میلیون‌ها دلار از محصولات شان به مشتریان به درآمد رسیده اند.

با توضیحات فوق می‌توانیم نتیجه بگیریم که شهرت بد بازاریابی شبکه ای به دلیل شباهت آن به طرح‌های هرمی‌غیرقانونی نیست؛ بلکه مشکل واقعی در افرادی است که در صنعت MLM مشغول فعالیت می‌شوند.

MLM فقط یک مدل تجاری نیست. روند فعالیت در آن بدین صورت است که هزینه‌های ورودی بسیار پایین برای ورود به طرح لازم است، امکانات بالقوه برای دست یابی به درآمد استثنایی وجود دارد و افرادی در این حرفه هستند که با صرف وقت و تلاش توانسته اند به این درآمد دست پیدا کنند.

ویژگی‌های برجسته MLM برای افرادی با ویژگی‌های زیر بسیار جذاب است:

– افرادی که عملکرد خوبی در حرفه و تخصص خود نداشته اند و پول کمی‌برای سرمایه گذاری پس انداز کرده اند.

– تجربه قبلی در اجرا و مالکیت کسب و کار نداشته اند.

– در روابط تجاری کم تجربه بوده اند و روابط آنان از روابط کارفرما/ کارمند/ همکار فراتر نرفته است.

– از سطح درآمدی شان راضی نبوده اند.

– توقعات غیرواقع بینانه از سطح کاری که باید انجام دهند در مقایسه با میزان درآمدی که باید کسب کنند، دارند.

البته این ویژگی‌های مطرح شده اکثریت افراد مشغول در این حرفه را توصیف نمی‌کند؛ بلکه تعداد محدودی از بازاریابان را توصیف می‌کند که عملکرد مناسبی در این حرفه ندارند.

مشغولیت افراد با این ویژگی‌ها در این حرفه و عملکرد نامناسبی که آنان به دلیل تصورات غلط شان دارند، منجر شده تا بروز برخی از تخلفات از قبیل خرید‌های اجباری، تمرکز بر عضوگیری، بی توجهی به رضایت مشتریان در این صنعت گسترش پیدا کند که از تبعات آن ناامیدی بازاریابان مسئول و قانون مدار از دست یابی به اهدافشان در این صنعت، شکل گیری تصور منفی در مورد این حرفه و رواج بحث‌های نامناسب در مورد آن است که در نهایت برخی از آن به عنوان فریب و کلاهبرداری یاد می‌کنند.

اشتغال برخی از افراد باسابقه نامناسب و تفکرات منحرف آنان منجر به لکه دار شدن چهره این صنعت در جامعه شده است.

پیش داروری در مورد این حرفه بر مبنای عملکرد تعداد اقلیتی از بازاریابان غیرمنصفانه است، اما باید بدانیم اکثر پیش داوری‌ها مبنایی در واقعیت دارند حتی اگر تحریف شده باشند.

اما راه حل چیست؟

این کسب و کار ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را نسبت به سایر کسب و کارها متمایز می‌کند. بازاریابی شبکه ای یک فرصت بزرگ برای افراد است تا کسب و کار خودشان را داشته باشند. اما برای موفقیت در آن باید ماهیت دقیق آن را بشناسید. باید بدانید این حرفه کسب و کاری است که شما مالک آن هستید و در واقع در آن به نوعی کارآفرین محسوب می‌شوید. اگر تا قبل از آن مالک هیچ کسب و کاری نبودید، اگر قبلاً هیچ فروشی را انجام نداده اید و یا اینکه شبکه سازی نداشته اید؛ لازم است یاد بگیرید که چگونه آن را انجام دهید و می‌بایست با کارشناسان شناخته شده در این حرفه ارتباط داشته باشید و از آن‌ها بیاموزید.

بازاریابانی که در مورد ساختن کسب و کارشان جدی هستند باید در مورد اصول کارشان مطالعه کنند، آن‌ها می‌بایست آخرین تکنیک‌های فروش و بازاریابی و استراتژی‌ها برای رشد شبکه و کسب و کارشان را یاد بگیرند و فقط به مبادله نکات در جلسات هفتگی و ماهیانه تیم شان اکتفا نکنند.

همانند مالک یک کسب و کار کوچک عمل کنید در این صورت است که مردم نیز همان گونه با شما رفتار خواهند کرد.